Predmet koji se obično koristi manje od sat vremena za vrijeme obroka, Sjeverna Amerika ih uvozi : oko 40 do 50 milijardi pari godišnje. Većina njih su bambusovi štapići za jelo, obično proizvedeni u Kini, koji se šalju hiljadama milja širom svijeta.
Ipak, nakon ručka jednostavno završe u smeću. Ali jedna kanadska kompanija je upravo preusmjerila svoj stomilionitni odbačeni štapić za jelo koji bi inače bio odložen na deponiju. ChopValue umjesto toga pretvara ovo jednokratno posuđe u namještaj, od stolova preko ormarića do polica. A sada ih počinje pretvarati u interijere restorana – uključujući i McDonald's.
Štapića ima u izobilju u gradovima širom svijeta; u SAD-u, azijski objekti brze hrane porasli su za 135% između 1999. i 2015. Svakog dana u Vancouveru, gdje je sjedište ChopValue-a, ljudi odlažu 100.000 štapića za jelo.
Poslujući u 12 gradova širom svijeta, njegovi partneri za prikupljanje štapića uključuju lance restorana poput Wagamama i P.F. Chang’s; škole i univerzitete; korporativne kancelarije, uključujući Slack; i Međunarodni aerodrom Vancouver. Tim ChopValuea prikuplja pribor sedmično iz namjenskih kanti za reciklažu na lokacijama. Mogu se napraviti od bambusa ili drveta, iako osnivač i izvršni direktor Felix Böck kaže da je 90% u Sjevernoj Americi prvo.
Kada je pokrenuo kompaniju 2016. godine, Böck, koji ima iskustvo u inženjeringu drveta, prvo je bio zainteresiran za pronalaženje načina da kružnu proizvodnju učini pouzdanijom. “U početku sam koristio štapić samo kao alat za pripovijedanje”, kaže on, “i nisam očekivao da će se ovo pretvoriti u održiv posao.”
Nakon što se štapići sakupe – što kompanija naziva “urbana žetva”, oni se dezinficiraju i sortiraju, a zatim se nanosi smola na bazi vode. Suše se u i presuju na visokim temperaturama u hidrauličnoj presi, koja ih pretvara u pločice koje čine modularne komponente njihovog namještaja. Ovi artikli direktno za potrošače kreću se od ploča za sir (napravljene od oko 300 štapića), preko polica (oko 1.500 do 2.000), do ormarića (oko 2.500).
Böck priznaje da je teško vizualizirati osjećaj razmjera koji se postiže s tako malim sirovinama. Ali prikupljaju 350.000 svake sedmice samo iz Vancouvera. Oko 10.000 štapića ide u jedan sto, a oni mogu napraviti 8 do 10 stolova dnevno—kao i druge predmete. „Ovo nije mali umjetnički i zanatski projekat“, kaže on.
U velikim razmjerima, štedi na ogromnim emisijama ugljika iz transporta sirove robe i materijala na velike udaljenosti. Umjesto da ima jedno fabričko čvorište, ChopValue ima model „decentralizovane mikrofabrike“: kompanija otvara malu fabriku na svakoj lokaciji na kojoj posluje – čineći to putem franšize. Osim što otvara nova radna mjesta, ovo smanjuje transportne emisije transporta sirovina hiljadama milja do jedne fabrike, a zatim isporuku proizvoda nazad. U ovom sistemu, sve je u radijusu od 25 milja.
Svaka lokacija mikrofabrika je pažljivo planirana: mora imati dovoljno veliki tok otpada štapića za jelo i tržište na kojem će se proizvoditi. ChopValue trenutno posluje na šest kanadskih lokacija; Boston i Las Vegas; i nekoliko svjetskih gradova uključujući Mexico City i Liverpool u Engleskoj. Ove godine se širi na više država i Aziju, uključujući 25 fabrika u Indoneziji i 5 u Singapuru i Maleziji.
Glavni sljedeći korak je dokazivanje istinski kružnog modela: stvaranje namještaja za restorane koji doniraju svoje štapiće za jelo. Počeo je to raditi s Pacific Poke, lancem poke restorana u zapadnoj Kanadi, za koji je sada jedini proizvođač šankova i ukrasa za zidove.
I dok to nije lanac koji tradicionalno koristi štapiće za jelo, McDonald's je još jedan rani partner. U tri kanadska pilot restorana – u Vancouveru, Calgaryju i Torontu – ChopValue je izgradio stolove i zidove od štapića za jelo na lokacijama vlastitih fabrika u tim gradovima.
Jednom kada kompanija bude mogla dovoljno demonstrirati ovaj koncept mikrofabrika, Böck kaže da bi se mogao replicirati s raznim drugim tokovima otpada. „Ogromna količina štapića za jelo me naterala da shvatim da čak i najmanje stvari mogu funkcionisati u održivoj kružnoj ekonomiji“, kaže on, „sve dok to radite na pravi način“.
Članak This company is turning chopsticks into furniture autora Talib Visrama preveden je sa portala Fast Company.
